Zarys tematów:
Miniatury świata: Etiopia
Historia chrześcijaństwa w Etiopii zaczyna się bardzo wcześnie. W IV wieku królestwo Axum przyjęło chrześcijaństwo dzięki swojemu władcy królowi Ezana (rządzący Axum w latach 320-350). Królestwo Axum znajdowało się w północno-wschodniej Afryce, na terenach, które obecnie są Państwem Etiopii i Erytrei. Nowa religia rozprzestrzeniająca się konsekwentnie przez wieki na tych terenach była religią Księgi. Wspólnoty mnichów, kościoły potrzebowały ksiąg; przede wszystkim tych do codziennej liturgii. Bardzo szybko święte teksty zostały przetłumaczone na język rodzimy używany w liturgii: język gyyz. Klasztory stały się ważnymi centrami artystycznymi i teologicznymi. Studiowano księgi, przepisywano je i zdobiono w charakterystycznym prostym stylu. Miniatury etiopskie to najczęściej proste, dwuwymiarowe kompozycje , w których dominuje linia budująca formę i kilka barw podstawowych. Jednak miniatury te są wspaniałym świadectwem głębokiej wiary tych pierwszych chrześcijan i to one będą przedmiotem naszych warsztatów.
Zapraszam na warsztaty zarówno początkujących jak i zaawansowanych!
Miniatura etiopska
Karta z Ewangeliarza; ewangelia wg św. Jana: „Na początku było słowo”
Karta z Ewangeliarza
Cztery ewangelie, które przekazują Dobrą Nowinę zawsze były jednymi z najważniejszych tekstów chrześcijańskich. Kopiowano je w wielu rękopisach. Stanowiły oczywistą część Biblii Nowego Testamentu. Te ważne teksty czytane codziennie na liturgii były także kopiowane i zbierane w osobnej księdze zwanej ewangeliarzem. Rękopisy ewangeliarzy zawierające kompletne cztery ewangelie były niezbędnym rękopisem każdej wspólnoty zakonnej, każdego kościoła. Bardzo szybko ustalił się system dekoracji ewangeliarzy, który obejmował przede wszystkim miniaturę przedstawiającą ewangelistę poprzedzającą tekst przypisywanej mu ewangelii. Często stronica z pierwszymi wersami ewangelii także otrzymywała dekorację. Był to zdobiony inicjał, czasem bordiura. Najwspanialszymi przykładami takich stronic z oszałamiającą dekoracją pierwszych słów ewangelicznych opowieści są wczesne rękopisy iroszkockie takie jak Ewangeliarz z Lindisfarne czy Księga z Kells.
Ewangelia św. Jana zaczynająca się po łacinie od słów: „ In principio erat verbum” wpisuje się w ten system dekoracji. Zachowało się wiele pięknych portretów św. Jana spisującego święte słowa Dobrej Nowiny. Wiele pięknych kart z ozdobnym początkiem wersetów Ewangelii.
Na warsztatach będziemy pochylać się nad taką kartą – „In principio erat verbum”. Wybierzemy kilka rękopisów z różnych epok ilumiatorstwa. Zapraszam początkujących! Zaawansowani będą mogli wykonać dwie sąsiadujące karty – portret ewangelisty Jana i początek jego ewangelii.
Zdjęcia stron z „In principio erat verbum – to tylko przykłady – na zajęciach będzie ich więcej Zapraszam!
Miniatura Zwiastowania
Wprawdzie wszyscy znamy opis zwiastowania Marii, który przekazał nam ewangelista Łukasz, jednak szczegóły tego wydarzenia pozostawił naszej wyobraźni. Gdzie dokładnie się odbyło, jak wyglądała w tym momencie Maria, co robiła, jak była ubrana, jak wyglądał Gabryel? Ważne dla całej ludzkości wydarzenie, w którym Bóg przez swego posłańca mówi Marii o Wcieleniu, było obrazowane już we wczesnej sztuce chrześcijańskiej. Niezliczone miniatury z przedstawieniem Zwiastowania znamy min z rękopisów Biblii, a późniejszym czasie także z Godzinek. Miniatury te pokazują nie tylko tradycję obrazowania spotkania Marii z Archaniołem Gabryelem, realia historyczne, w których powstawały, wyobraźnię miniaturzysty, ale w licznych detalach także głębszy komentarz teologiczny do tego wydarzenia. Wiele kryje się w tej z pozoru prostej scenie. Poznamy te szczegóły na wykładzie o ikonografii przedstawienia Zwiastowania.
Miniatura Zwiastowania
Na warsztatach zajmiemy się jedną z tych pięknych miniatur. Zazwyczaj są to niezwykle przemyślane kompozycje o wielu wspaniałych detalach, które zachwycają nas do dzisiaj. Znajdą się miniatury dla osób, które dopiero zaczynają przygodę z iluminatorstwem, na których nauczymy się malować w tej technice. Ale nie zabraknie też bardziej zaawansowanych technicznie miniatur, które ucieszą osoby przyjeżdżające regularnie na warsztaty. Zapraszam!
Adresaci:
Wszyscy zafascynowani średniowieczem i pięknem iluminatorstwa książkowego. Warsztaty są przeznaczone dla dorosłych. Na warsztatach zawsze są mile widziani początkujący, którzy nie malują, a kontakt z pędzlem utracili po szkole podstawowej. Warsztaty są tak zaplanowane, że wszystkiego nauczymy się krok po kroku. Serdecznie zapraszamy także wszystkich, którzy malują w innych technikach, a chcieliby spróbować miniatorstwa. A także wszystkich wiernych wielbicieli technik iluminatorskich, którzy są już bardziej zaawansowani. Na warsztatach zazwyczaj obecne są osoby początkujące, średniozaawansowane, a także zaawansowane. Jest to bogactwem tych spotkań, dzięki któremu uczymy się także od siebie nawzajem. Dołącz do nas!
Terminy:
Rozpoczęcie: godz. 11.00
Zakończenie: godz. 13.00
Prowadzący:
Barbara Bodziony
– Iluminator, kaligraf, historyk sztuki, mediewista, absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego. We Francji, w Angers kończy w 2007 roku z wyróżnieniem Wyższy Europejski Instytut Iluminacji i Rękopisów.
Od ponad 10 lat prowadzi w Krakowie Szkołę Kaligrafii i Iluminacji, od 2016 roku wspólnie z Ewą Landowską pod nazwą Atelier Landowska & Bodziony. Od 2016 roku prowadzi semestralne zajęcia dla studentów krakowskich uczelni: ASP Wydział Form Przemysłowych.
Jest także założycielką Pracowni Kaligrafii i Iluminacji, która wykonuje na zlecenie prace z dziedziny miniatorstwa i kaligrafii. Pracownia organizuje od 7 lat wolontariat szpitalny z zajęciami artystycznymi dla małych pacjentów krakowskich szpitali.
Od 2008 roku nieprzerwanie prowadzi regularne warsztaty artystyczne SKRYPTORIUM w Benedyktyńskim Instytucie Kultury w Tyńcu.
Współautorka podręcznika do kaligrafii Piękna Litera, którego I tom ukazał się w 2016 r., drugi tom w 2018 r w Wydawnictwie Benedyktynów Tyniec.
www.barbarabodziony.pl
o. Stanisław Kyc OSB (współprowadzący)
– pochodzi z Dereźni, koło Biłgoraja. Benedyktyn tyniecki od 1992 r. W 2012 r. ukończył podyplomowe studium retoryki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 2016 r. otrzymał licencjat kościelny na Papieskim Uniwersytecie Jana Pawła II w Krakowie na podstawie pracy p. t. „Ojciec Augustyn Jankowski jako konferencjonista”, a w 2022 – uzyskał stopień doktora z teologii na tym samy uniwersytecie broniąc pracy na temat „Ksiądz Józef Kudasiewicz jako teoretyk i praktyk przepowiadania”, napisanej na seminarium naukowym z komunikacji religijnej pod kierunkiem ks. prof. dra hab. Henryka Sławińskiego. Święcenia kapłańskie przyjął w 2000 r. W latach 2000 – 2013 pełnił funkcje wikariusza w parafii tynieckiej. Był katechetą. W latach 2009-2012 pełnił funkcję przeora opactwa tynieckiego a także prefekta gości. W 2015 roku brał udział w półrocznej pomocy placówce misyjnej benedyktynów z Uznach ze Szwajcarii w Kazachstanie-Oziornoje. W latach 2017-2022 był kapelanem benedyktynek mniszek sakramentek we Wrocławiu. Życiowe motto: honorare omnes homines; Deus caritas est.
Koszt udziału:
700 zł + opłata za pobyt
– Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, doktor historii sztuki, mediewistka. Ma na koncie współpracę z różnymi instytucjami: w zakresie dydaktyki (wykłady m.in. dla Uniwersytetu Jagiellońskiego, licznych Uniwersytetów Trzeciego Wieku), pracy badawczej (m.in. dla University of Glasgow, Polskiej Akademii Umiejętności), oraz popularyzatorskiej (m.in. dla Archiwów Państwowych, Małopolskiego Instytutu Kultury, Biblioteki Narodowej, Radia Kraków, Tygodnika Powszechnego). W Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie administruje serwisem Art and Heritage in Central Europe oraz prowadzi lokalną redakcję RIHA Journal. Od 2009 r. prowadzi wykłady z zakresu średniowiecznego malarstwa książkowego, kodykologii oraz paleografii łacińskiej dla uczestników warsztatów Barbary Bodziony.
