Skryptorium – Warsztaty iluminacji

Opublikowany przez

Zarys tematów:

Św. Łukasz Ewangelista

Tradycja kościelna utożsamia św. Łukasza z autorem Ewangelii Łukasza i Dziejów Apostolskich.

Wedle tradycji zawartej w pismach historyków kościoła i Ojców Kościoła, święty Łukasz pochodził z Antiochii Syryjskiej. Z zawodu był lekarzem (List do Kolosan IV,14). Miał przyjąć chrzest podczas drugiej podróży misyjnej św. Pawła Apostoła (ok. 50 r. n.e.) i zostać jego uczniem.

W ikonografii W ikonografii świętego pokazuje się często jako malującego lub piszącego Atrybutami świętego są: byk, wół, księga, zwój, paleta malarska, papier i kamień. Wół (albo cielę) odnoszą się do Łukasza, gdyż są one zwierzętami ofiarnymi, a Ewangelia Łukasza przypisywana Łukaszowi rozpoczyna się od opowieści o Zachariaszu, ojcu Jana Chrzciciela, który składa ofiarę w Świątyni (por. Łk 1,5–25).

Jedną z takich miniatur wykonamy na warsztatach.

Zioła lecznicze z ‘Circa Instans’

Za autora  ‘Circa Instans’ uważa się  Matthaeus Platearius, lekarza ze szkoły medycznej w Salerno żyjącego w XII wieku. Circa Instans to praktyczny podręcznik ziołolecznictwa. Opisujący szczegółowo rośliny,  wyjaśniający metody przygotowania mixtur leczniczych oraz ich zastosowania w konkretnych przypadłościach. Popularne dzieło przetłumaczono później na język francuski.

Nasze warsztaty oprzemy na rękopisie przechowywanym w Petersburgu, wykonanym w latach 1487-1496 w Cognac w południowo-zachodniej Francji dla Charlesa d’Orléans, hrabiego Angoulême. Ilustracje do rękopisu wykonał Robinet Testrd pracujący na dworze Caharlsa. W tekście zamieszczono całostronicowy portret autora. Ilustracje stanowią osobną oddzielną od tekstu część księgi.

Na warsztatach wykonamy stronicę z kilkoma roślinami wraz z ich kaligrafowanymi nazwami.

Św. Franciszek – kazanie do ptaków

Jeden z najbardziej znanych świętych w hagiografii chrześcijańskiej. Wszyscy biografowie podkreślają niezwykłą więź jaką święty miał ze światem flory i fauny. Szczególnie zasłynęło to zdarzenie zanotowane przez biografów:

„W drodze do Bevagna, przybył (Franciszek) do pewnego miejsca, gdzie była wielka ilość różnego rodzaju ptaków. Gdy Święty Boży zobaczył je, szybko podbiegł na to miejsce i pozdrowił je tak, jakby były istotami rozumnymi. Gdy wszystkie zwróciły się w jego stronę i wpatrywały w niego, a także te, które siedziały na drzewach pochyliły ku niemu główki, gdy coraz bardziej zbliżał się do nich, to one w niezwykły sposób skupiły na nim swoją uwagę. Kiedy doszedł do nich i upominał wszystkie troskliwie, aby słuchały Słowa Bożego, tak przemówił: «Bracia moi, ptaszki, powinniście bardzo chwalić waszego Stworzyciela, który odział was piórami i dał wam skrzydła, abyście mogły latać, stworzył czyste powietrze i żywi was bez waszej pracy». I gdy dalej do nich przemawiał, ptaki zachowując się dziwnie, zaczęły wyciągać szyje, rozkładać skrzydła, otwierać dzioby, patrząc na niego uważnie. On zaś w dziwnym zapale ducha, chodząc wśród nich, potrącał je tuniką, a one jednak nie ruszyły się z miejsca, dopóki nie zrobił nad nimi znaku Krzyża i nie pozwolił im odlecieć, otrzymawszy zaś błogosławieństwo Bożego męża, wszystkie razem odfrunęły.”

Ilustrację tego wydarzenia będziemy malować na warsztatach.

Średniowieczny podróżnik: John Mandeville i jego przygody

Przedmiotem naszych warsztatów będą miniatury z niezwykłego rękopisu, jednego z bestsellerów średniowiecza: Podróże Johnn’a Mandeville.

Książka napisana między 1357 a 1371 rokiem była opowieścią – pamiętnikiem z podróży Anglika o imieniu Sir John Mandeville przez świat islamu aż do Indii i Chin. Sam siebie autor przedstawia jako Anglika z St. Albans, który wyruszył w 1322 r. z pielgrzymką do Ziemi Świętej. Najwcześniejszy zachowany tekst jest w języku francuskim, po którym nastąpiły tłumaczenia na wiele innych języków. Pomimo niezwykle niewiarygodnego i często fantastycznego charakteru opisywanych podróży, dzieło zyskało niezwykłą popularność.

W Paryskiej Bibliotece Narodowej przechowywany jest wspaniały, bogato ilustrowany egzemplarz tego dzieła z XV wieku. Miniatury z tego manuskryptu będziemy kopiować na warsztatach.

Adresaci:

Wszyscy zafascynowani średniowieczem i pięknem iluminatorstwa książkowego. Warsztaty są przeznaczone dla dorosłych. Na warsztatach zawsze są mile widziani początkujący, którzy nie malują, a kontakt z pędzlem utracili po szkole podstawowej. Warsztaty są tak zaplanowane, że wszystkiego nauczymy się krok po kroku. Serdecznie zapraszamy także wszystkich, którzy malują w innych technikach, a chcieliby spróbować miniatorstwa. A także wszystkich wiernych wielbicieli technik iluminatorskich, którzy są już bardziej zaawansowani. Na warsztatach zazwyczaj obecne są osoby początkujące, średniozaawansowane, a także zaawansowane. Jest to bogactwem tych spotkań, dzięki któremu uczymy się także od siebie nawzajem. Dołącz do nas!

Terminy:

Rozpoczęcie: godz. 11.00

Zakończenie: godz. 13.00

Prowadzący:

Barbara Bodziony 

– Iluminator, kaligraf, historyk sztuki, mediewista, absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego. We Francji, w Angers kończy w 2007 roku z wyróżnieniem Wyższy Europejski Instytut Iluminacji i Rękopisów.
Od ponad 10 lat prowadzi w Krakowie Szkołę Kaligrafii i Iluminacji, od 2016 roku wspólnie z Ewą Landowską pod nazwą Atelier Landowska & Bodziony. Od 2016 roku prowadzi semestralne zajęcia dla studentów krakowskich uczelni: ASP Wydział Form Przemysłowych.
Jest także założycielką Pracowni Kaligrafii i Iluminacji, która wykonuje na zlecenie prace z dziedziny miniatorstwa i kaligrafii. Pracownia organizuje od 7 lat wolontariat szpitalny z zajęciami artystycznymi dla małych pacjentów krakowskich szpitali.
Od 2008 roku nieprzerwanie prowadzi regularne warsztaty artystyczne SKRYPTORIUM w Benedyktyńskim Instytucie Kultury w Tyńcu.
Współautorka podręcznika do kaligrafii Piękna Litera, którego I tom ukazał się w 2016 r., drugi tom w 2018 r w Wydawnictwie Benedyktynów Tyniec.
www.barbarabodziony.pl

Andrzej Haase OSB – święcenia kapłańskie przyjął w roku 1992 i następnie przez 16 lat duszpasterzował w parafiach Archidiecezji Gdańskiej. W roku 2008 wstąpił do opactwa w Tyńcu, gdzie w latach 2013-2022 był proboszczem tutejszej parafii. Od roku 2022 pełni funkcję ekonoma opactwa.

Koszt udziału:

1000 zł + opłata za pobyt