Zarys tematów:

Minuskuła z Sakramentarza Tynieckiego

Liturgiczna księga z XI wieku pochodząca z Opactwa Tynieckiego. Sakramentarz jest dziełem szkoły kolońsko-westfalskiej (mozańskiej), powstał ok. 1060 r. Przyjmuje się, że do Polski przywieziony został za panowania Kazimierza Odnowiciela lub Bolesława Śmiałego i przekazany benedyktynom tynieckim. W połowie w. XVII zyskał współczesną oprawę. W 1656 r. został zrabowany, o czym mówi nota na pierwszej karcie. W 1814 r. kodeks zakupił w Krakowie za tysiąc złotych Stanisław Kostka Zamoyski i w 1818 r. włączył do zbiorów Biblioteki Ordynacji Zamojskiej. W czasie drugiej wojny światowej, po upadku powstania, wywieziony z Warszawy i ukryty. Sprowadzony do Warszawy w 1946 r. i włączony do zbiorów Biblioteki Narodowej.

Sakramentarz spisany jest piękną, staranną minuskułą, którą będziemy ćwiczyć na warsztatach.

Tekstura z Antyfonarza opata Mścisława

Kodeks wykonany za rządów opata Mścisława przez katedralisa Przybysława przed 1409 r. zawiera śpiewy na pierwszą połowę roku liturgicznego. Drugi tom niestety zaginął.

Rękopis zawiera śpiewy de tempore od Adwentu do dwudziestej czwartej niedzieli po Zesłaniu Ducha Świętego. W tekście 10 iluminowanych inicjałów, w tym 6 figuralnych; na marginesach asymetryczne przedłużenia z wici roślinnych.

Spisany teksturą, którą będziemy ćwiczyć na warsztatach. Na zakończenie wykonamy werset z notacją muzyczną.

Bastarda z tynieckich Dzieł Józefa Flawiusza

Flawiusz był żydowskim historykiem z I wieku. Napisał m.in. „Dawne dzieje Izraela” (Antiquitates Iudaice libri XX) i „Wojnę Żydowską” ( De bello Iudaico libri VII). Jest to jedyny zachowany w zbiorach polskich iluminowany rękopis dzieł Józefa Flawiusza zawierający pełną wersję obu utworów. Autorem iluminacji był ten sam artysta, który ozdobił Mszał nr 2 katedry krakowskiej, zwany także Mistrzem Panny z Jednorożcem. Rękopis zawiera 15 inicjałów malarskich, z których 7 z przedstawieniami figuralnymi (m.in. Adam i Ewa w raju, król Dawid, scena budowy świątyni).

Rękopis ufundował opat Maciej Skawinka, a przepisał organista tyniecki Maciej w 1466 r.

Na warsztatach będziemy ćwiczyć bastardę organisty Macieja.

Tekstura z Graduału opata Skawinki

Rękopis wykonano w Tyńcu za rządów Macieja ze Skawiny, zwanego Skawinką, opata w latach 1452-1477. Podobnie jak Graduał Mścisława, rękopis zawiera śpiewy mszalne na cały rok podzielone na części: Ordinarius missae, Proprium de tempore, Proprium de sanctis, Commune sanctorum. Iluminacje zostały wykonane przez Mistrza Pontyfikału Tomasza Strzempińskiego w latach 1455-1460, malarza z kręgu iluminatorów małopolskich. Manuskrypt wykonany około 1460 r. Pergamin, 56 x 38 cm.

Pismo bardzo staranne jednej ręki, tekstura, litery o kształcie gotyckim, litery majuskulne rozpoczynające poszczególne śpiewy czerwone i niebieskie, niekiedy zdobione wicią przechodzącą na margines; nuty czarne typu gotyckiego w kształcie rombów, umieszczone na czerwonej czterolinii.

Teksturę z tego rękopisu będziemy ćwiczyć na warsztatach. Na zakończenie wykonamy werset z notacją muzyczną.

Adresaci:

Osoby dorosłe, które początkują w temacie kaligrafii lub te co już kaligrafują, ale minuskuła nie jest im znana. Zapraszam serdecznie!

Terminy:

• 15-17.11.2024: Minuskuła z Sakramentarza Tynieckiego
• 10-12.01.2025: Tekstura z Antyfonarza opata Mścisława
• 28.02-02.03.2025: Bastarda z tynieckich Dzieł Józefa Flawiusza
• 23-25.05.2025: Tekstura z Graduału opata Skawinki

Rozpoczęcie: godz. 19.00

Zakończenie: godz. 13.00

Prowadzący:

Barbara Bodziony 

– Iluminator, kaligraf, historyk sztuki, mediewista, absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego. We Francji, w Angers kończy w 2007 roku z wyróżnieniem Wyższy Europejski Instytut Iluminacji i Rękopisów.
Od ponad 10 lat prowadzi w Krakowie Szkołę Kaligrafii i Iluminacji, od 2016 roku wspólnie z Ewą Landowską pod nazwą Atelier Landowska & Bodziony. Od 2016 roku prowadzi semestralne zajęcia dla studentów krakowskich uczelni: ASP Wydział Form Przemysłowych.
Jest także założycielką Pracowni Kaligrafii i Iluminacji, która wykonuje na zlecenie prace z dziedziny miniatorstwa i kaligrafii. Pracownia organizuje od 7 lat wolontariat szpitalny z zajęciami artystycznymi dla małych pacjentów krakowskich szpitali.
Od 2008 roku nieprzerwanie prowadzi regularne warsztaty artystyczne SKRYPTORIUM w Benedyktyńskim Instytucie Kultury w Tyńcu.
Współautorka podręcznika do kaligrafii Piękna Litera, którego I tom ukazał się w 2016 r., drugi tom w 2018 r w Wydawnictwie Benedyktynów Tyniec.
www.barbarabodziony.pl

Andrzej Haase OSB – święcenia kapłańskie przyjął w roku 1992 i następnie przez 16 lat duszpasterzował w parafiach Archidiecezji Gdańskiej. W roku 2008 wstąpił do opactwa w Tyńcu, gdzie w latach 2013-2022 był proboszczem tutejszej parafii. Od roku 2022 pełni funkcję ekonoma opactwa.

Koszt udziału:

400 zł + opłata za pobyt