Zarys tematów:
Iluminacje z rękopisu Lindisfarne
Na północno-wschodnim wybrzeżu Szkocji znajduje się wyspa pływowa zwana Lindisfarne. W 635 roku na tej niewielkiej wyspie zbudowano klasztor, który przez ponad 200 lat był tętniącym ośrodkiem duchowości i kultury monastycznej. Klasztor założył św. Aiden, charyzmatyczny mnich sprowadzony ze słynnej Iony przez króla Northumbrii, Oswalda. Ten anglosaski władca pragnął misjonarzy, którzy schrystianizowaliby pogańskie królestwa Bernicji i Derii. W skryptorium klasztornym powstał wspaniały rękopis zwany Ewangeliarzem z Lindisfarne. Jedno z arcydzieł sztuki zdobniczej wczesnego średniowiecza. Zapraszam na warsztaty, na których będziemy malować motywy z tej niezwykłej księgi.
Miniatura z psałterza: psalm 101(102)
Panie, słuchaj modlitwy mojej,
a wołanie moje niech do Ciebie przyjdzie!
Od początku formowania się pierwszych klasztorów księga psalmów była jedną z najważniejszych w biibliotece. Ten zbiór przejmujących pieśni przypisywanych królowi Dawidowi znany był każdemu mnichowi na pamięć. Wielokrotnie w ciągu dnia modlono się psalmami. Nic dziwnego, że wcześnie powstały opracowania tego zbioru jako osobnej książki. Psałterze były często bogato zdobione. Jeśli zleceniodawca chciał nabyć skromniejszy egzemplarz, zdobienia umieszczano się w malowanych, ozdobnych inicjałach niektórych psalmów. Jednym z takich psalmów, często zdobiony nawet całostronicowym inicjałem, był psalm 101 zaczynający się po łacinie od słów: Domine, exaudi orationem meam. Stronnica z tym inicjałem będzie przedmiotem naszych warsztatów.
Miniatura z rękopisu muzycznego Cantigas de Santa Maria
Cantigas de Santa Maria jest zbiorem 420 poematów- pieśni w języku staro–galicyjskim z notacją muzyczną spisanych w czasie panowania Alfonsa Alfonso X El Sabio (1221–1284). Często autorstwo poematów jest przypisywane właśnie jemu. Jest to największy średniowieczny zbiór mono monofonicznych pieśni – wszystkie dedykowanie są Dziewicy Marii. W wierszowanych utworach Maria wychwalana jest jako cudotwórczyni, interweniująca w nadprzyrodzony sposób w życie zwykłych ludzi. Zachowały się cztery rękopisy Cantigas.
Przedmiotem warsztatów będzie kodeks E przechowywany w w bibliotec El Escorial. E – codice princeps znany jest również pod nazwą códice de los músicos. Rękopis E zawiera wspaniałą kolekcję wizerunków muzykantów trzymających instrumenty muzyczne. Wśród przedstawionych tam instrumentów znajdziemy min: platerspiel , flety poprzeczne, jednoręczne i piszczałki, rogi i trąbki, szałamaję i portatyw, podwójny klarnet i lutnię, rabab i pitolę, gitarę mauretańską i łacińską, cytrę i psalterium, harfę, tamburyn, dzwonki i kurant oraz lirę korbową
Nasza praca obejmie miniaturę muzykantów wraz z fragmentem notacji muzycznej i tekstu pieśni.
Maria Magdalena w przedstawieniu noli me tangere
Maria Magdalena, jedna z kobiet z kręgu uczniów Chrystusa, miała w swoim życiu kilka spotkań z Mistrzem. Były one zawsze znaczące, odmieniające ją całkowicie. Kiedy Jezus wypędza z niej siedem złych duchów rozpoczyna nowe życie, blisko swojego Wybawiciela. Jest z nim do końca. Niezwykłe jest, że Chrystus właśnie ją wybiera, by się jej pokazać już po zmartwychwstaniu. Scena pełna w głębokie treści, które przez wieki rozważali ojcowie kościoła i teologowie, rozegrała się wg. Św. Jana przed grobem pańskim, w ogrodzie. Zrozpaczona Maria Magdalena płacze gdy ukazuje się jej Zmartwychwstały. W pierwszej chwili nie poznaje go , biorąc go za ogrodnika. Dopiero kiedy ten zwraca się do niej: Miriam, rozumie, że to Chrystus. Pada mu do stóp. Chrystus odsuwa się mówiąc : noli me tangere (wg łacińskiej Wulgaty) i nie pozwala się dotknąć Marii. Ta scena przedstawiona jest w rękopisach w wielu wariantach, a umieszczenie jej w ogrodzie, wśród roślinności, pozwala ilustratorom na stworzenie pięknych miniatur.
Zapraszam na wykonanie jednej z nich.
Adresaci:
Wszyscy zafascynowani średniowieczem i pięknem iluminatorstwa książkowego. Warsztaty są przeznaczone dla dorosłych. Na warsztatach zawsze są mile widziani początkujący, którzy nie malują, a kontakt z pędzlem utracili po szkole podstawowej. Warsztaty są tak zaplanowane, że wszystkiego nauczymy się krok po kroku. Serdecznie zapraszamy także wszystkich, którzy malują w innych technikach, a chcieliby spróbować miniatorstwa. A także wszystkich wiernych wielbicieli technik iluminatorskich, którzy są już bardziej zaawansowani. Na warsztatach zazwyczaj obecne są osoby początkujące, średniozaawansowane, a także zaawansowane. Jest to bogactwem tych spotkań, dzięki któremu uczymy się także od siebie nawzajem. Dołącz do nas!
Terminy:
- 20-26.11.2023 Iluminacje z rękopisu Lindisfarne
- 26.02-03.03.2024 Miniatura z psałterza: psalm 101(102)
- 13-19.05.2024 Miniatura z rękopisu muzycznego Cantigas de Santa Maria
- 22-28.07.2024 Maria Magdalena w przedstawieniu noli me tangere
Rozpoczęcie: godz. 11.00
Zakończenie: godz. 13.00
Prowadzący:
Barbara Bodziony
– Iluminator, kaligraf, historyk sztuki, mediewista, absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego. We Francji, w Angers kończy w 2007 roku z wyróżnieniem Wyższy Europejski Instytut Iluminacji i Rękopisów.
Od ponad 10 lat prowadzi w Krakowie Szkołę Kaligrafii i Iluminacji, od 2016 roku wspólnie z Ewą Landowską pod nazwą Atelier Landowska & Bodziony. Od 2016 roku prowadzi semestralne zajęcia dla studentów krakowskich uczelni: ASP Wydział Form Przemysłowych.
Jest także założycielką Pracowni Kaligrafii i Iluminacji, która wykonuje na zlecenie prace z dziedziny miniatorstwa i kaligrafii. Pracownia organizuje od 7 lat wolontariat szpitalny z zajęciami artystycznymi dla małych pacjentów krakowskich szpitali.
Od 2008 roku nieprzerwanie prowadzi regularne warsztaty artystyczne SKRYPTORIUM w Benedyktyńskim Instytucie Kultury w Tyńcu.
Współautorka podręcznika do kaligrafii Piękna Litera, którego I tom ukazał się w 2016 r., drugi tom w 2018 r w Wydawnictwie Benedyktynów Tyniec.
www.barbarabodziony.pl
Andrzej Haase OSB – święcenia kapłańskie przyjął w roku 1992 i następnie przez 16 lat duszpasterzował w parafiach Archidiecezji Gdańskiej. W roku 2008 wstąpił do opactwa w Tyńcu, gdzie w latach 2013-2022 był proboszczem tutejszej parafii. Od roku 2022 pełni funkcję ekonoma opactwa.
Koszt udziału:
1000 zł + opłata za pobyt
– Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, doktor historii sztuki, mediewistka. Ma na koncie współpracę z różnymi instytucjami: w zakresie dydaktyki (wykłady m.in. dla Uniwersytetu Jagiellońskiego, licznych Uniwersytetów Trzeciego Wieku), pracy badawczej (m.in. dla University of Glasgow, Polskiej Akademii Umiejętności), oraz popularyzatorskiej (m.in. dla Archiwów Państwowych, Małopolskiego Instytutu Kultury, Biblioteki Narodowej, Radia Kraków, Tygodnika Powszechnego). W Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie administruje serwisem Art and Heritage in Central Europe oraz prowadzi lokalną redakcję RIHA Journal. Od 2009 r. prowadzi wykłady z zakresu średniowiecznego malarstwa książkowego, kodykologii oraz paleografii łacińskiej dla uczestników warsztatów Barbary Bodziony.
